کارشناس مسئول بهداشت مدارس :سهیلا پور اکبری
مقدمه
کشور ایران یکی ازجوانترین جوامع معاصرمی باشد و لذا در جامعه ای با این ساختار جمعیتی، آموزش و بهداشت دو موضوع مهم پیش روی برنامه ریزان و سیاستگذاران خواهد بود.
از سویی کودکان و نوجوانان سرمایه های اصلی کشورهستند و پرورش آن ها از هدف های اصلی برنامه های توسعه اجتماعی ، اقتصادی می باشد. برای دستیابی به اهداف توسعه می بایست تامین بالاترین سطح سلامت جسمی ، روانی ، اجتماعی و معنوی کودکان و نوجوانان به عنوان یک ضرورت و اولویت برنامه ای توسعه ای مورد توجه قرارگیرد .بعد از خانواده، مدرسه مهمترین نقش را در سلامت کودک دارد. دانش آموز درمدرسه علاوه بریادگیری مهارت خواندن و نوشتن، دانش ، نگرش و رفتارهای جدید را می آموزد . این رفتارها و باورها علاوه براینکه برسلامت فردی اثرگذار است ، نقش تعیین کننده ای نیز درسلامت خانواده وجامعه دارد . برای توسعه سلامت دانش آموزان و کارکنان مدرسه ، خانواده ها و افراد جامعه مدرسه جایگاه ویژه ای برخوردار است . چرا که کودک ساعات زیاد ی را در مدرسه بسرمی برد ، درآنجا رشد می یابد و تکامل پیدا می کندکودک درمدرسه ، فردی ازافراد جامعه کوچک مدرسه است ، به علاوه عضوی از اعضاء یک خانواده نیز می باشد که مجموع آن ها جامعه و اجتماع را تشکیل می دهد لذا با ارائه خدمات در مدارس خدمات بهداشتی به جامعه نیز گسترش می یابد .
بهداشت مدارس درسیاست بهداشتی و راهبرد کلی سرمایه گذاری های بهداشتی درمانی کشور و مجموعه برنامه های توسعه و رفاه اجتماعی جایگاه و اهمیت ویژه دارد.
شرح وظایف واحد سلامت نوجوانان و جوانان و مدارس ستاد شهرستان :
1. بررسی و شناخت وضع موجود به منظورتعیین نیازها و اولویت ها
2. جمع آوری، جمع بندی و آنالیز اطلاعات وآمارفعالیت ها وگزارش به مقامات مافوق
3. همکاری در انجام تحقیقات کاربردی در زمینه سلامت نوجوانان و مدارس
4. تشکیل و شرکت درکمیته های علمی و فنی شهرستان
5. برگزاری کارگاه وکلاس های آموزشی برای کارکنان بهداشتی واحدهای محیطی تابعه
6. برگزاری کارگاه و کلاس های آموزشی برای دانش آموزان، والدین وکارکنان مدارس، دانشجویان، سفیران سلامت خانوار و جوانان تحت پوشش در زمینه اولویت های آموزشی تعیین شده جهت گروه سنی نوجوانان ( 5 تا 18 سال ) و جوانان ( 30- 18 سال )
7. تهیه و تدوین و ارائه متون، رسانه و محتوا های علمی و آموزشی جهت استفاده کارکنان بهداشتی و گروه های هدف واحد
8. برگزاری جلسات درون بخشی و برون بخشی در خصوص برنامه های سلامت نوجوانان و سلامت جوانان
9. اجرای طرح ها و برنامه های کشوری ، استانی و شهرستانی براساس دستور ابلاغی
10. بررسی و شناخت شاخص های سلامت و مشکلات موجود در مراکزبهداشتی و اقدام در جهت رفع آنها
11. نظارت ، پایش و ارزشیابی مستمر روند اجرای برنامه های حوزه سلامت نوجوانان و سلامت جوانان در سطح واحدهای محیطی و انجام مداخله لازم
12. تلاش درجهت اعتلای سطح دانش فنی و علمی فردی و تقویت انگیزه و خلاقیت کارکنان با هدف پویا سازی و ارتقای سیستم
13. هماهنگی و همکاری با سایر سازمان های برون بخشی مرتبط به منظور جلب مشارکت نهادها و سازمانها جهت اجرای بهینه برنامه های حوزه سلامت نوجوانان و سلامت جوانان
14. تهیه و تدوین برنامه جامع عملیاتی سالانه واحد و ارائه به استان
15. همکاری با واحد سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس معاونت بهداشتی در برنامه ریزی های تفضیلی و اجرایی
16. جمع آوری و جمع بندی اطلاعات و تجزیه و تحلیل اطلاعات و آمار فعالیت ها و گزارش به استان
17. بررسی و شناخت وضع موجود به منظور تعیین نیازها و اولویت های آموزشی کارکنان بهداشتی و گروه های هدف به ویژه گروه سنی نوجوانان وجوانان
18. برنامه ریزی و نظارت برحسن اجرای مراقبت های بهداشتی دانش آموزان براساس دستورالعمل های ابلاغی
19. برنامه ریزی و نظارت برحسن اجرای واکسیناسیون توام در دانش آموزان پایه اول متوسطه
20. همکاری با واحد بهداشت محیط در حسن اجرای بررسی وضعیت ایمنی و بهداشت محیط مدارس
21. نظارت بر توزیع شیر مدارس و نمونه گیری از شیر توزیعی و ارائه به واحد بهداشت محیط ستاد شهرستان
22. برنامه ریزی و نظارت برحسن اجرای برنامه های بهبود تغذیه درمدارس ، برنامه آهن یاری، برنامه مکمل یاری با ویتامین D
23. برنامه ریزی و نظارت برحسن اجرای برنامه های یدسنجی نمک مصرفی خانوار دانش آموز و پایش ید ادرار دانش آموزان 10- 8 ساله
24. برنامه ریزی جهت بزرگداشت مناسبتهای بهداشتی (هفته سلامت، هفته بهداشت روان، هفته قلب ،هفته دخانیات، هفته سلامت، هفته جوان و هفته ازدواج و ...)
25. اجرای برنامه های آموزشی در قالب برگزاری کارگاه های آموزشی، سمینار، کنفرانس علمی و تهیه مطالب آموزشی
26. مشارکت دراجرای تحقیقات کار بردی در زمینه سلا مت نوجوانان. جوانان و مدارس
27. برنامه ریزی و انجام ممیزی های خارجی مدارس مروج سلامت
28. همکاری در اجرای طرحها و برنامههای واحدهای ستادی از قبیل طرح هپاتیت، آنفلوانزا، پیشگیری از التور و ...
29. برگزاری جلسات آموزشی خودمراقبتی ،پیشگیری از سوانح و حوادث ترافیکی در جوانان وترویج ازدواج سالم و شاد جوانان
30. مدیریت، پایش و نظارت بر مراقبتهای گروه سنی جوان (۲۹-۱8 سال) در مراکز خدمات جامع سلامت ، پایگاههای سلامت و خانه های بهداشت
31. مدیریت، پایش و نظارت بر مراقبتهای گروه سنی جوان (۲۹-۱8 سال) در کانون های تجمعی
32. براورد نیازهای آموزشی کارکنان بهداشتی با توجه به انتظارات و ابلاغ برنامه های جدید
33. بررسی و تحلیل مشکلات مرتبط با سلامت جوانان و طرح آنها در کمیته اجرایی ارتقای سلامت جوانان
34. همکاری در اجرای برنامه سفیران سلامت دانشجویی
35. مدیریت، پایش و نظارت برنامه مکمل یاری ویتامین D جوانان 29- 18 سال تحت پوشش
36. مدیریت و نظارت بر برگزاری همایش های ترویج ازدواج سالم ویژه جوانان و کارکنان بهداشتی مراکز محیطی در شهرستان
37. مدیریت و نظارت بر آموزش مهارت های ارتباطات اجتماعی در جوانان برای پرسنل مرتبط با امور جوانان
38. همکاری در اجرای تحقیقات کاربردی کشوری در زمینه سلامت جوانان
39. همکاری های بین بخشی و شناسایی ظرفیت های موجود درحوزه جوانان
40. مدیریت، پایش و نظارت بر ارزیابی سلامت نوجوانان 18-5 ساله، تشکیل پرونده الکترونیک و ثبت نتایج در سامانه سیب در مراکز خدمات جامع سلامت ، پایگاه های سلامت ،خانه های بهداشت
41. مدیریت،پایش و نظارت ورود اطلاعات نتایج ارزیابی های انجام شده جوانان در سامانه سیب، بررسی اشکالات موجود سامانه و گزارش به استان
42. نظارت بر بهداشت پایگاه تغذیه سالم ، نحوه عرضه و توزیع مواد غذایی به دانش آموزان در داخل مدرسه
43. تولید ،تکثیر و توزیع محتوی آموزشی برای جوانان و کارکنان بهداشتی
44. همکاری در اجرای برنامه واکسیناسیون دانش آموزان بدو ورود به مدرسه و دانش آموزان 16- 14 سال
45. تهیه شاخص های معاینات، واکسیناسیون و اختلالات دانش آموزان و مدارس تحت پوشش بر اساس آمارهای استخراجی از سامانه سیب
46. تهیه شاخص های معاینات، واکسیناسیون و اختلالات جوانان تحت پوشش بر اساس آمارهای استخراجی از سامانه سیب
47. تهیه گزارش نهایی و پوشش آموزش های ارائه شده به جوانان تحت پوشش
48. انجام سایر وظایف مربوط به شغل ، برحسب پست مورد تصدی ، ارجاعی از سوی مقام مافوق